Chemex. Co to jest i jak parzyć w nim kawę?

Pora na kolejną kawową alternatywę: dziś na tapecie chemex. Co to jest i czy warto zainwestować w jego zakup? Jako wierni fani, zdecydowanie polecamy kawę z chemexu. Jak parzyć w nim kawę i na co zwrócić uwagę przy zakupie chemexu? Jaka kawa będzie do niego najlepsza? Ten poradnik dostarczy ci odpowiednich wskazówek.

Chemex: co to takiego i dlaczego chcesz go mieć?

Czym jest chemex? Ten zaprojektowany w 1941 r. przez Petera Schlumbohma zaparzacz do kawy nie bez powodu stał się ikoną, również w kwestii designu. Bo nie tylko parzona w chemexie kawa zachwyca - równie zachwycający jest on sam. Dzięki minimalistycznemu wzornictwu o ponadczasowym charakterze stał się ikoną sztuki użytkowej. Świadczy o tym chociażby jego obecność na stałej ekspozycji w nowojorskim Museum of Modern Art (MoMA).
Jego nazwa nie jest przypadkowa. Chemex został zaprojektowany przez chemika, a jego wygląd już na pierwszy rzut oka kojarzy się z laboratoryjnymi naczyniami. Szklana karafka o kształcie zbliżonym do klepsydry, wyposażona w (zdejmowany) kołnierz z drewna oraz charakterystyczny rzemień – tak chyba najprościej można opisać chemex. Co to za metoda parzenia i czym wyróżnia się na tle innych? Już wyjaśniamy…

Chemex: kawa, której trudno się oprzeć

Czym charakteryzuje się kawa zaparzona w chemeksie? Przede wszystkim wyraźnym, czystym smakiem i aromatem. Kawa z chemexu ma gładki, bogaty bukiet z dobrze wyważoną kwasowością. Dlatego to idealny wybór dla tych, którzy wolą nieco łagodniejszy napar, z mniej wyczuwalną goryczką. Zaparzona w chemexie kawa to strzał w dziesiątkę dla tych, którzy cenią sobie nie tylko pobudzenie, ale również głębię i subtelność aromatów.
Porównując kawę z chemexu do espresso, różnice są dość wyraźne. Espresso, intensywne i skoncentrowane, oferuje silniejsze nuty i mocniejszą goryczkę. Nie znaczy to, że parzona w chemexie kawa jest mniej aromatyczna – wręcz przeciwnie. Dzięki wolniejszemu i bardziej kontrolowanemu filtrowaniu może ujawnić niuanse smaku, które w espresso mogą zostać przysłonięte.

Jak działa chemex?

Łatwa obsługa to jedna z głównych zalet, które skrywa w sobie chemex. Jak działa ten zaparzacz? Chemex to nie tylko elegancki dzbanek do parzenia kawy - to przede wszystkim przemyślany system ekstrakcji, który pozwala na wydobycie najczystszych możliwych smaków z mielonych ziaren kawy. Na pierwszy rzut oka, zasady działania chemexu mogą wydawać się podobne do innych metod kaw przelewowych. Kilka kluczowych aspektów wyróżnia go jednak na tle innych metod alternatywnych.
Najważniejszą częścią procesu są specjalnie zaprojektowane filtry papierowe, które są znacznie grubsze niż standardowe filtry do kawy. Pozwalają na bardziej jednolite przesączanie się naparu, co przekłada się na wyraźniejszy i bardziej zbalansowany profil smakowy. Filtry chemexu skutecznie usuwają też mikrofusy, które często pozostają w kawie parzonej metodą french press czy nawet zwykłym dripem. Dzięki temu napar jest znacznie bardziej klarowny i czysty w smaku.

Jaką kawę do chemexu wybrać?

Jedno z najczęstszych pytań pojawiających się przy tej metodzie parzenia, to jaka kawa do chemexu sprawdzi się najlepiej? Zdecydowanie jasno lub średnio palona. Aby ułatwić ci znalezienie idealnej kawy do chemexu, wyselekcjonowaliśmy kawy z naszej oferty, które świetnie sprawdzają się w tej metodzie zaparzania – znajdziesz je w kategorii Chemex.
Grubość zmielenia ziaren również ma znaczenie w przypadku chemexu. Jaka kawa najlepsza? Najlepiej zmielić kawę do chemexu na średnim do lekko gruboziarnistego ustawienia. Zbyt drobno zmielona kawa może zatkać filtr i spowolnić przepływ wody, co z kolei może skutkować nadmierną ekstrakcją i gorzkim smakiem. Z drugiej strony, zbyt grubo zmielone ziarna mogą nie uwolnić wszystkich smaków, co odbije się na głębi i intensywności naparu. Optymalne mielenie kawy pod chemex to mielenie na grubość soli morskiej, co pozwala na równomierne nasączenie i ekstrakcję oraz kontrolę czasu parzenia.

Parzenie w chemexie: ile kawy użyć?

To kolejna kwestia istotna w kontekście chemexu i tego, jak parzyć w nim dobrą kawę: odpowiednie proporcje. Mogą się one różnić w zależności od indywidualnych preferencji. Jest jednak pewna ogólna zasada, która stanowi dobry punkt wyjścia do eksperymentów z chemexem.
Ile kawy użyć? Zalecane proporcje to ok. 6-7 g kawy na każde 100 ml użytej wody. Ilość użytej kawy bezpośrednio wpływa na moc i smak naparu. Zwiększenie ilości kawy w stosunku do wody spowoduje, że napar będzie silniejszy i bardziej intensywny w smaku.
Odpowiednio zmniejszenie ilości kawy uczyni napar lżejszym i subtelniejszym. Warto pamiętać, że zbyt duża ilość kawy może sprawić, że napar będzie gorzki, podczas gdy zbyt mała ilość kawy może skutkować naparem wodnistym i niewyrazistym. Pamiętaj, że im więcej użyjesz kawy, tym grubsze powinno być zmielenie, aby zapewnić optymalny czas ekstrakcji wynoszący od 4 do 5 minut.

Chemex: jak parzyć w nim kawę? Instrukcja krok po kroku

Pora przejść do meritum: jak parzyć kawę w chemexie? Na początek rozłóż filtr w górnej części chemexu w taki sposób, aby z jednej strony były 3 warstwy, a z drugiej tylko jedna (3 warstwy powinny przylegać do chemexu od strony dziubka). Przepłucz filtr gorącą wodą. Dzięki temu z jednej strony wyeliminujesz ryzyko papierowego posmaku, z drugiej natomiast podgrzejesz zaparzacz, dzięki czemu napar dłużej zachowa wysoką temperaturę. Następnie, nie zdejmując filtra, wylej dzióbkiem wodę. Zmieloną kawę wsyp na spód filtra i delikatnie potrząśnij chemeksem, aby równomiernie ją rozprowadzić.

Preinfuzja i właściwa ekstrakcja

Teraz czas na preinfuzję, czyli parzenie wstępne. Zalej kawę w filtrze niewielką ilością wody, zaczynając od środka i poruszając się spiralnie na zewnątrz. Odczekaj 30 sekund. W tym czasie zobaczysz, jak kawa zacznie pęcznieć (tzw. „rozkwit”, z ang. "blooming"). Z kawy ulatnia się właśnie nadmiar dwutlenku węgla, staje się cięższa i bardziej przywiera do filtra. Sprzyja to bardziej równomiernej ekstrakcji. Następnie powoli, równomiernym tempem dolej resztę wody. Gdy woda przepłynie całkowicie, wyjmij filtr i rozlej przygotowany napar do naczyń.

Czas parzenia kawy w chemexie i temperatura wody

Kolejna istotna kwestia w kontekście parzenia kawy w chemexie, to czas parzenia. Chemex nie jest w tej kwestii zbyt wymagający – zaparzanie kawy w chemexie powinno zamykać się w czasie ok. 4-5 minut. Warto unikać zarówno nadmiernej, jak i niedostatecznej ekstrakcji. Jeśli parzenie trwa znacznie dłużej niż 5 minut, z kawy uwalnia się zbyt wiele niepożądanych substancji, które mogą skutkować goryczką. Jeśli natomiast proces parzenia trwa krócej niż 3 minuty, z kawy uwalnia się zbyt mało związków aromatycznych.
Temperatura wody również ma znaczenie. Idealna temperatura wody dla chemexu wynosi około 95 °C. Jeśli nie posiadasz czajnika z regulacją temperatury, pozwól wodzie ostygnąć przez ok. 30 sekund po zagotowaniu.

Chemex: jaki wybrać i na co zwrócić uwagę przy zakupie?

Już wiesz, czym jest chemex i jak parzyć w nim kawę. Zatem pora na zakupy. Na rynku dostępne są różne rodzaje chemexów. Jaki wybrać? Taki, który jest najlepiej dostosowany do twoich indywidualnych potrzeb. Klasyczny Chemex Coffee Maker na 6 filiżanek może się okazać nieco za duży, jeśli najczęściej kawę parzysz tylko dla siebie. W takiej sytuacji wybierz mniejszy model chemex na 3 filiżanki. Często odwiedzają cię goście? Do wyboru masz również chemexy na 8, 10 lub nawet 13 filiżanek.
Oferta chemexów jest różnorodna nie tylko w kontekście zróżnicowanych pojemności, ale i designu. Poza najpopularniejszym modelem chemexu z drewnianym kołnierzem możesz też kupić model ze szklanym uchem (Chemex Coffee Maker Glass Handle). Niezależnie jednak od tego, na który wariant ostatecznie się zdecydujesz, na pewno nie pożałujesz zakupu. Bo parzona w chemexie kawa jest nie tylko łatwa w przygotowaniu, ale i charakteryzuje się genialnymi walorami smakowymi.